Ma relatywnie dużą, kanciastą głowę, ze specyficznym rogowym hełmem, większym u samców. Młode osobniki nie mają hełmu na głowie. Pysk ostro zakończony. Przez grzbiet biegnie grzebień. Ciało pokryte ziarnistymi łuskami. Ubarwienie zmienne, zależne od temperatury otoczenia, oświetlenia, barwy otoczenia. Jest zwykle zielonkawe z jaśniejszymi, często różowymi plamami. Poza tym skóra może się stać czerwonawa, ruda, brązowa, żółtozielona, szarobłękitna, z różnym rysunkiem, w różnych kolorach lub jest bez rysunku. Osobniki młode są żółte.
Kameleon pospolity prowadzi nadrzewny tryb życia lub naziemny tryb życia (na obszarach ze skąpa roślinnością). W drugim przypadku kameleon chowa się w norach, wykopanych przez inne zwierzęta. Kameleon ma zwyczaj godzinami czatować w bezruchu na owady, które łowi za pomocą długiego i lepkiego języka, wysuwanego z ogromną prędkością z jamy gębowej w kierunku ofiary.
Poluje na owady i młode jaszczurki.